در دنیای امروزی، نمیتوان نقش مهم صنعت چاپ را در ارتقای فرهنگ و دانش یک جامعه کتمان کرد. این صنعت باعث شد تا بتوانیم از محصولات چاپی همچون کتاب، روزنامه، مجله و ... استفاده نماییم و سطح اطلاعات خود را بالا ببریم. همچنین این صنعت نقش مهمی را در تبلیغات ایفا میکند و با تولید محصولاتی مانند کاتالوگ، بروشور، کارت ویزیت و غیره
نقل شده است که منشا واژه چاپ از کلمه مغولی چاو میباشد که به معنی فشردن سطحی بر روی سطح دیگر است. همانطور که از معنی این کلمه بر می آید، چاپ به عملی اطلاق میشود که در آن نقش ها و صورت هایی مانند حروف، اعداد، تصاویر، خطوط و ... بر روی موادی همچون کاغذ، پارچه و ... انداخته میشوند و با این کار زمینه تکثیر این نقش و نگارها فراهم میگردد. البته در حال حاضر با پیشرفت تکنولوژی، میتوان عملیات چاپ را بر روی موادی همچون چرم، شیشه و مواد پلاستیکی نیز انجام داد.
اکثر افراد مخترع چاپ را گوتنبرگ آلمانی میدانند ولی پیدایش چاپ به پیش از او برمیگردد. پیش از گوتنبرگ، چینی ها و کره ای ها به روش هایی برای چاپ کلمات بر روی کاغذ و پارچه رسیده بودند و حتی گفته شده است که ماشین چاپ گوتنبرگ، الهام گرفته از روش های آنان میباشد. درکل چینی ها و کره ای ها به پیدایش چاپ کمک شایانی نموده اند و کار آنان را ماشین چاپ گوتنبرگ تکمیل نموده است.
در سال 1452 میلادی، گوتنبرگ توانست اولین دستگاه چاپ را اختراع نماید. ماشین چاپ گوتنبرگ بدین صورت بود که او برای هر حرف، یک قطعه فلزی درنظر گرفت. این قطعات در کنار هم قرار میگرفتند و با آغشته شدن به مرکب، کلمات را بر روی کاغذ نمایش میدادند. گوتنبرگ با اختراع این ماشین، باعث ایجاد یک اتفاق بزرگ در این صنعت شد. البته به دلیل هزینه های بالای این ماشین، بیشتر افرادی که از آن استفاده میکردند، افراد متمول و ثروتمند بودند.
در سال 1796 فردی به نام آلوئیس زنه فلدر، روش دیگری به نام چاپ سنگی یا لیتوگرافی را اختراع نمود که متون و تصاویر بر روی یک سنگ نقش میبستند و از طریق آن سنگ، این تصاویر بر روی کاغذ و پارچه انداخته میشدند. این روش، صنعت چاپ را با تحول عظیمی روبرو کرد و دیگر کشورها را به استفاده از این روش ترغیب نمود.
در مورد پیدایش صنعت چاپ در ایران، روایت های مختلفی وجود دارد. بیشتر نقل قول ها اشاره به ورود ماشین گوتنبرگ به ایران در زمان قاجار دارد.
پس از آشنایی با تاریخچه صنعت چاپ، وقت آن رسیده است که با انواع چاپ آشنا شوید. بسیاری از افراد، نام چاپ دیجیتال و چاپ افست به گوششان خورده است ولی چاپ تنها به این دو روش محدود نمیشود و انواع مختلفی دارد که هر کدام دارای مزایای خاص خود میباشند.
یکی از انواع چاپ، چاپ افست میباشد. چاپ افست در حال حاضر پرکاربردترین و متداول ترین نوع چاپ میباشد که نسبت به دیگر انواع چاپ در کیفیت چاپ و تیراژ بالا برتری دارد. معروف ترین دستگاه های چاپ افست، ماشین های چهار رنگ CMYK است که از چهار رنگ آبی فیروزه ای، رنگ ارغوانی، زرد و مشکی تشکیل شده اند و محصول نهایی را با بالاترین کیفیت در اختیار شما قرار میدهند. البته ماشین های چاپ افست، محدود به همین جهار رنگ نمیشوند و برخی از ماشین های جدید، از توانایی چاپ با 10 رنگ برخوردار هستند.
چاپ لترپرس
از لترپرس به عنوان قدیمی ترین نوع چاپ یاد میشود. در این روش، سطحی با حروف برجسته را آغشته به مرکب میکنند و به سطح بستر چاپ فشار میدهند تا عکس به صورت معکوس تولید شود.
یکی دیگر از انواع چاپ که کاربرد بسیاری دارد، چاپ دیجیتال است. در فرآیند چاپ دیجیتال، تصاویر به صورت دیجیتالی از رایانه به دستگاه چاپ دیجیتال منتقل میشود و مانند چاپ افست، تصاویر از طریق یک صفحه فلزی به کاغذ منتقل نمیشود. چاپ دیجیتال نیز همچون چاپ افست کیفیت بالایی دارد .
چاپ دیجیتال نیز مزایای بسیاری دارد. مزیت مهم این نوع چاپ، سرعت بالای آن است. به دلیل آنکه تمام کارهای چاپ به صورت دیجیتال و از طریق رایانه انجام میشود، فرآیند چاپ بسیار سریع صورت میگیرد و این نوع چاپ برای افرادی که تمایل دارند در اسرع وقت محصول چاپی خود را تحویل بگیرند، مناسبترین گزینه است. مزیت دیگر این نوع چاپ، قیمت مناسب آن در تیراژ های پایین و محدود است.
چاپ دیجیتال نیز کاربردهای فراوانی دارد که از جمله این کاربردها میتوان به چاپ بروشور دیجیتال، چاپ کارت ویزیت، تراکت، چاپ فولدر، کارت دعوت و ... اشاره نمود.
چاپ فلکسو یا فلکسوگرافی، نسخه مدرنی از چاپ لترپرس است. این روش سنتی چاپ را می توان تقریباً بر روی هر نوع لایه ای از جمله مقوا راه راه، سلفون، پلاستیک، برچسب، پارچه و فیلم فلزی استفاده کرد. در فرآیند چاپ فلکسوگرافی از جوهرهای نیمه مایع که زود خشک میشوند، استفاده میگردد. این روش برای جعبه های بسته بندی کادو و کاغذ دیواری به کار میرود.
چاپ اسکرین به فرآیند فشار دادن جوهر از طریق یک صفحه مشبک برای ایجاد یک طرح چاپی گفته میشود. این یک تکنیک محبوب است که در طیف وسیعی از صنایع، مورد استفاده قرار میگیرد. چاپ اسکرین یک روش موثر برای ایجاد بوم های برجسته، پوسترها و کارهای هنری است اما کاربرد آن به موارد گفته شده محدود نمیشود و از این روش برای چاپ پارچه و منسوجات نیز استفاده میگردد. چاپ اسکرین برای ایجاد چاپ روی انواع لباس ها و محصولات سفارشی، گزینه مناسبی به شمار میرود.